top of page
stalking, a hate crime, hate crimes, hate is a virus, hatred is virus, hejt, mowa nienawiści, warszawa, polska, poland, warsaw, law, lawyer, prawo karne, prawnik, adwokat, przemoc, violence

orzecznictwo

Orzecznictwo.

W Polsce korzystając z dorobku sądowego orzecznictwa szczególną wagę przywiązuje się do tzw. tez wyroku, którymi są te fragmenty sądowego uzasadnienia, w jakich podano propozycje bardziej szczegółowej interpretacji od zawartych w ustawie norm prawnych. W polskim porządku prawnym, tak jak w innych państwach z systemem prawa stanowionego, orzecznictwo nie stanowi źródła powszechnie obowiązującego prawa.

 

Tezy rozstrzygnięć sądów wyższych są natomiast chętnie powielane przez sądy niższego szczebla. Stąd wyroki sądowe zwane są tu precedensami de facto. Motywem takiego postępowania może być wzgląd na autorytet sądu, od którego precedens pochodzi, chęć zachowania jednolitości orzecznictwa bądź brak umiejętności samodzielnego rozpoznania sprawy. Powyższa praktyka stanowi też realizację fundamentalnej dla porządku prawnego zasady sprawiedliwości formalnej (proceduralnej), zgodnie z którą podobne przypadki traktować należy podobnie.

 

Bieżące orzecznictwo poszczególnych sądów stanowi częsty przedmiot publikacji w prasie prawniczej oraz urzędowych zbiorach orzeczeń. Jest też ważnym elementem elektronicznych baz danych przeznaczonych dla prawników oraz wszystkich zainteresowanych osób tematyką i rozstrzygnięciami, w tym pokrzywdzonych:

Przykładowe  tezy  orzeczeń. 

 

1.    II K 497/15 - wyrok SR Olsztyn z dnia 21-07-2015: Wykorzystanie cudzego wizerunku na portalu internetowym.
 

Teza:

I. Określone w art. 190a § 1 KK przestępstwo jest przestępstwem umyślnym zaliczanym do tzw. celowościowej odmiany przestępstw kierunkowych. Ustawa wymaga, aby zachowanie sprawcy było ukierunkowane na określony cel, który w tym przypadku oznacza wyrządzenie szkody majątkowej lub osobistej. Sprawca podejmując działania musi mieć wyobrażenie pożądanej dla niego sytuacji, która stanowić ma rezultat jego zachowania. Powyższe ujęcie znamion strony podmiotowej wyklucza możliwość popełnienia tego przestępstwa z zamiarem ewentualnym.
II. Mając na uwadze fakt, iż postępowanie oskarżonej nie było prowadzone w celu zaszkodzenia pokrzywdzonemu ale w innym, nie znali się wcześniej to nie można przyjąć, iż było ono wymierzone w pokrzywdzonego a zatem nie stanowi przestępstwa z art. 190 a § 1 KK.

Stan faktyczny:

K. N. zamieszkuje w B. przy ul. (...). Jesienią w 2014 roku odbywała kurs informatyczny. W trakcie tego kursu w listopadzie 2014 roku, poprosiła syna aby nauczył ją kopiowania zdjęcia z Internetu na pulpit komputera. Realizując prośbę mamy pokazał jej jak można dokonać takiej operacji na zdjęciach przypadkowo wybranej osoby, która znajdowała się na facebooku.
Po pewnym czasie K. N. podejrzewając swojego konkubina o inną orientację seksualna postanowiła dokonać mistyfikacji. Znalazła stronę fellouwpl służąca do nawiązywania kontaktów homoseksualnych. Utworzyła tam fałszywy profil „P. 12„ i do jego uwiarygodnienia użyła zdjęć, które wcześniej w ramach nauki przeniosła do swojego komputera.
Na początku grudnia 2014 r. P. P. (1) został poinformowany przez znajomego o tym, że na portalu Fellouw znajdują się jego zdjęcia. Po sprawdzeniu i potwierdzeniu faktu użycia jego zdjęć napisał do osoby która założyła profil o jego usunięcie, a po paru dniach do administratora.

 

2.      IV KK 413/16 - wyrok SN - Izba Karna z dnia 29-03-2017: Obserwacja i filmowanie a poczucie zagrożenia; kryteria poczucia zagrożenia.

I. 1. Działania sprowadzające się do obserwacji, filmowania i fotografowania pokrzywdzonych spoza ich posesji, zamykające się w sferze tylko prywatnego dokumentowania, nieużywane do ściągnięcia na pokrzywdzonych jakiegokolwiek wymiernego zagrożenia, nie wypełniają znamienia poczucia zagrożenia z art. 190a § 1 KK. Mogą jednak stanowić istotne naruszenie prywatności.

2. Subiektywne odczuwanie zagrożenia przez daną osobę należy konfrontować z wiedzą, doświadczeniem i psychologią reakcji ogółu społeczeństwa, Obiektywizować poprzez poczucie zagrożenia w danych okolicznościach, jakie towarzyszyłoby przeciętnemu człowiekowi.

II. Art. 190a § 1 KK posługuje się zarówno kryterium subiektywnym w postaci poczucia zagrożenia, oznaczającego wewnętrzny odbiór, odczucie lęku i osaczenia osoby doświadczanej nękaniem, jak i obiektywnym, wskazując na to, iż poczucie zagrożenia musi być uzasadnione okolicznościami. Subiektywne odczuwanie zagrożenia przez osobę należy konfrontować z wiedzą, doświadczeniem i psychologią reakcji ogółu społeczeństwa, obiektywizować poprzez poczucie zagrożenia w danych okolicznościach, jakie towarzyszyłoby przeciętnemu człowiekowi, o ile oczywiście działania sprawcy nie zmaterializowały się w konkretnym skutku.

 

3.      IV KK 196/15 - wyrok SN - Izba Karna z dnia 12-01-2016: Podstawy stwierdzenia wypełnienia znamienia istotności naruszenia prawa do prywatności; ocena uporczywości działania sprawcy.


I. 1. O istotności naruszenia prawa do prywatności nie decyduje sama treść materiałów powstała w wyniku nieuprawnionego wkroczenia w sferę prywatności pokrzywdzonego, ale przede wszystkim to, w jaki sposób do naruszenia doszło i ewentualnie jak często dochodziło do tych naruszeń.
2. Nieistotne dla znamienia istotności naruszenia prawa do prywatności jest to, że oskarżony nie rozpowszechnił utrwalonych materiałów. To, czy i ewentualnie, w jaki sposób sprawca rozporządził uzyskanymi nagraniami lub zdjęciami, ma znaczenie dla oceny stopnia społecznej szkodliwości czynu, nie może natomiast rzutować na kwestię wypełnienia znamion przestępstwa z art. 190a § 1 KK.


II. Oczywiście błędny w świetle art. 190a § 1 w zw. z art. 115 § 11 KK jest pogląd, zgodnie z którym ocena uporczywości działania sprawcy powinna być odnoszona oddzielnie do każdej z osób pokrzywdzonych, mimo że pomiędzy nimi zachodziły relacje, o których mowa w art. 115 § 11 KK, skoro w art. 190a § 1 KK w zakresie redakcji znamion przedmiotu czynności wykonawczej, użyto alternatywy łącznej: „Kto (...) przez nękanie innej osoby lub osoby jej najbliższej”. O istotności do naruszenia prawa do prywatności nie decyduje sama treść materiałów powstała w wyniku nieuprawnionego wkroczenia w sferę prywatności pokrzywdzonego, ale przede wszystkim to, w jaki sposób do naruszenia doszło i ewentualnie jak często dochodziło do tych naruszeń. W tym drugim aspekcie uwidocznia się iunctim między znamieniem uporczywości nękania a znamieniem istotności naruszenia prawa do prywatności.

 

4.    V KK 314/15 - postanowienie SN - Izba Karna z dnia 09-12-2015: Ocena stopnia społecznej szkodliwości groźby i uporczywego nękania/ Kierowanie oszczerstw.

O wysokim stopniu społecznej szkodliwości czynów określonych w art. 190 § 1 KK w zw. z art. 31 § 1 KK oraz z art. 190a § 1 KK w zw. z art. 31 § 1 KK świadczą takie okoliczności jak fakt, że osoba podejrzana przez dość długi okres czasu drastycznie nękała osobę pokrzywdzoną na różnych portalach społecznościowych oraz stronach internetowych, intensywnie naruszała prywatność pokrzywdzonej oraz groziła popełnieniem na jej szkodę przestępstw zagrożonych surową karą, znieważała pokrzywdzoną wulgarnymi słowami, kwestionowała jej kwalifikacje moralne i zawodowe konieczne do kierowania żłobkiem, namawiała osoby zainteresowane umieszczeniem swoich dzieci w żłobku prowadzonym przez pokrzywdzoną aby tego nie robiły.

 

5.      V KK 329/15 - wyrok SN - Izba Karna z dnia 16-11-2015: Nękanie większej liczby osób / nękanie rodziny.

I. Przestępstwo nękania (stalkingu) z uwagi na to, że występuje nie tylko w relacjach partnerskich, ale również rodzinnych, może powodować, iż osobą nim pokrzywdzoną będzie nie tylko jedna osoba, ale również więcej osób. Będzie to miało miejsce wówczas, gdy zamiarem sprawcy będzie nękanie (dręczenie, dokuczenie, niepokojenie) nie tylko jednej konkretnej osoby, ale większej liczy osób połączonych ze sobą węzłem bliskości w rozumieniu art. 115 § 11 KK, a jego działania nakierowane na różne osoby wywołają u nich skutek, o którym mowa w przepisie art. 190a § 1 KK. W zależności więc od ustaleń faktycznych dokonanych w konkretnej sprawie, zachowania oskarżonego polegające na nękaniu więcej niż jednej osoby, mogą stanowić jedno przestępstwo z art. 190a § 1 KK lub też tyle przestępstw, ilu jest pokrzywdzonych, których dobra prawne zostały naruszone.

II. W zależności od ustaleń faktycznych dokonanych w konkretnej sprawie, zachowania oskarżonego polegające na nękaniu więcej niż jednej osoby, mogą stanowić jedno przestępstwo z art. 190a § 1 KK lub też tyle przestępstw, ilu jest pokrzywdzonych, których dobra prawne zostały naruszone. 

 

6.      II AKa 18/14 - wyrok SA Wrocław z dnia 19-02-2014: Znamiona uporczywego nękania.

O uporczywym zachowaniu się sprawcy świadczyć będzie z jednej strony jego szczególne nastawienie psychiczne, wyrażające się w nieustępliwości nękania, tj. trwaniu w swego rodzaju uporze, mimo próśb i upomnień pochodzących od pokrzywdzonego lub innych osób o zaprzestanie przedmiotowych zachowań, z drugiej natomiast strony - dłuższy upływ czasu, przez który sprawca je podejmuje. Skutkiem zachowania się sprawcy musi być wytworzenie u pokrzywdzonego uzasadnionego poczucia zagrożenia lub poczucia istotnego naruszenia jego prywatności.

 

7.      III KK 417/13 - postanowienie SN - Izba Karna z dnia 12-12-2013: Znamiona przestępstwa stalkingu.

W świetle obowiązującej regulacji, by zachowanie mogło być uznane za stalking, nękanie przez sprawcę musi być uporczywe, a zatem polegać na nieustannym oraz istotnym naruszaniu prywatności innej osoby oraz na wzbudzeniu w pokrzywdzonym uzasadnionego okolicznościami poczucia zagrożenia. Ustawodawca nie wymaga przy tym, aby zachowanie stalkera niosło ze sobą element agresji. Nadto prawnie irrelewantne jest w kontekście strony podmiotowej tego przestępstwa czy czyn sprawcy powodowany jest żywionym do pokrzywdzonego uczuciem miłości, nienawiści, chęcią dokuczenia mu, złośliwością czy chęcią zemsty.

 

8.      II AKa 124/14 - wyrok SA Lublin z dnia 25-06-2014: Kumulatywny zbieg przestępstwa nękania, groźby karalnej i naruszenia nietykalności cielesnej.

Pomiędzy przepisami art. 190a § 1 KK, a 190 § 1 KK czy 217 § 1 KK dochodzi do konsumpcji i na zasadzie lex consumens derogat legi consumpta przepis art. 190a § 1 KK pochłania zarówno groźbę karalną określoną w art. 190 § 1 KK jak i naruszenie nietykalności cielesnej określone w art. 217 § 1 KK. Nie ulega przy tym wątpliwości, że w niektórych sytuacjach może dochodzić do rzeczywistego właściwego zbiegu w rozumieniu art. 11 § 2 KK pomiędzy przepisem art. 190a § 1 KK, a innymi przepisami, również z art. 190 § 1 KK, wszystko to jednak zależy od konkretnego stanu faktycznego.

 

9.      41526/10 - wyrok ETPC z dnia 24-07-2012: Obowiązki państwa w zakresie ochrony praw człowieka w odniesieniu do czynu nękania dokonywanego przez inne osoby. Integralność psychologiczna jako przedmiot ochrony. Zapewnienie praw i wolności bez dyskryminacji (Đorđević v. Chorwacja).

1. W przeciwieństwie do innych postanowień Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności z dnia 4 listopada 1950 r. (Dz.U. z 1993 r. Nr 61, poz. 284), art. 3 ma charakter absolutny, nie zawiera jakichkolwiek wyjątków czy zastrzeżeń oraz nie podlega derogacji na mocy art. 15 Konwencji

2. Nie w każdym przypadku, w którym ma miejsce rzekome zagrożenie wystąpieniem niewłaściwego traktowania, Konwencja nakłada na władze publiczne obowiązek stosowania środków operacyjnych mających na celu zapobieżenie takiemu zagrożeniu. Aby w danej sprawie zaistniał pozytywny obowiązek działania, należy wykazać, że władze wiedziały bądź też powinny były wiedzieć w danym czasie o istnieniu realnego i bliskiego zagrożenia wystąpieniem niewłaściwego traktowania względem określonej osoby na skutek przestępczych czynów osób trzecich i że władze te nie zastosowały pozostających w zakresie ich kompetencji środków, co do których można byłoby w rozsądnym zakresie oczekiwać, że pozwolą one na uniknięcie ryzyka. Kolejnym istotnym elementem jest konieczność zapewnienia, aby jednostki policyjne korzystały ze swoich uprawnień w zakresie kontrolowania i zapobiegania przestępstwom w sposób zapewniający pełne poszanowanie zasady uczciwego procesu oraz innych gwarancji nakładających uzasadnione prawem ograniczenia w zakresie ich działalności w obszarze ścigania przestępstw i pociągania sprawców do odpowiedzialności, wliczając w to gwarancje zawarte w art. 8 Konwencji.

3. Pojęcie życia prywatnego obejmuje także integralność psychologiczną osoby ludzkiej. Zgodnie z treścią art. 8 Konwencji, na Państwie ciąży w określonych okolicznościach obowiązek zapewnienia ochrony integralności moralnej jednostki przed działaniami innych osób.

4. W przypadku, kiedy strony powołują się, zarówno samodzielnie, jak i w związku z art. 14 Konwencji, na artykuły Konwencji bądź też Protokołów do niej ustanawiające gwarancje o charakterze materialnym i jeśli stwierdzono naruszenie samodzielnie któregoś z tych artykułów o charakterze materialnym, Trybunał nie zawsze musi uznać za konieczne rozpatrzenie sprawy także przez pryzmat art. 14, aczkolwiek sytuacja ta zmieni się w przypadku, gdy ewidentna nierówność traktowania danej osoby w odniesieniu do korzystania z określonego prawa stanowi fundamentalny aspekt danej sprawy.

stalking, a hate crime, hate crimes, hate is a virus, hatred is virus, hejt, mowa nienawiści, warszawa, polska, poland, warsaw, law, lawyer, prawo karne, prawnik, adwokat, przemoc, violence
bottom of page