Badania socjologiczne wskazują, że powyższe zjawisko jest dość powszechne, co potwierdzają liczne statystyki policyjne. Niestety również te same statystyki potwierdzają częsty brak reakcji ze strony organów ścigania, skutkujący odmową podjęcia czynności lub umorzeniem postępowania.
Co zatem należy zrobić, jeśli padłeś ofiarą stalkingu? Gdzie i komu zgłosić przestępstwo uporczywego nękania? Na te pytania, oczywiście z odpowiedzią przychodzą przepisy prawa. Niestety jednak w praktyce bywa i tak, że teoria rozmija się z rzeczywistością. Jak zatem zwiększyć swoje szanse na skuteczne złożenie zawiadomienia i doprowadzenie do podjęcia czynności?
Tryb ścigania przestępstwa stalkingu – na wniosek i z urzędu.
Ściganie przestępstwa stalkingu odbywa się na wniosek pokrzywdzonego. W momencie złożenia wniosku – zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa, postępowanie karne dalej toczy się z urzędu.
W przypadku gdy pokrzywdzony targnie się na życie, postępowanie przygotowawcze wszczynane jest z urzędu – i w tym przypadku tryb ścigania z urzędu jest wyrażeniem zasady legalizmu, w myśl której organy ścigania obowiązkowo podejmują czynności w chwili ujawnienia przestępstwa.
Przykład: (posłużę się przykładami ze swojej prywatnej sprawy) Mój stalker wraz ze środowiskiem swoich adoratorów, prywatnie pochodzących z rodziny szeregu policjantów i prokuratorów rozpowiada, że chciałam się zabić. Wtórują mu w tym Ci policjanci, rozpowszechniając oszczerstwa powielane i produkowane przez swoją rodzinę, którzy za wszelką cenę nie dopuszczają do przeprowadzenia jakichkolwiek czynności. Zgodnie z trybem ścigania, tj. działając z urzędu, Ci policjanci już dawno powinni skierować postępowanie karne przeciwko mojemu stalkerowi, który miał rzekomo spowodować moje targnięcie się na życie, za co grozi mu do 12 lat pozbawienia wolności, a sam stalker powinien już odsiadywać wyrok w więzieniu. Niestety jak pokazują zamieszczone w serwisie skany z postępowań do dnia dzisiejszego nic takiego nie miało miejsca, a znajomości i kolokacje rodzinne w prokuraturze powodują jawną ochronę przestępców, w tym jak się okazuje również policjantów, którzy zgodnie z powielanymi przez siebie oszczerstwami, pozostali obojętni na przestępstwo zagrożone karą do 12 lat pozbawienia wolności.
Tak więc, jeżeli organy ścigania otrzymają informację o targnięciu się na życie osoby poszkodowanej przestępstwem uporczywego nękania, zobowiązane są do niezwłocznego podjęcia czynności, bez względu na to, czy pokrzywdzony złożył zawiadomienie w tym zakresie czy nie.
Gdzie złożyć zawiadomienie o przestępstwie?
Na komisariacie policji jak i w Prokuraturze Rejonowej. Forma ustna lub pisemna.
Zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa można złożyć na dowolnym komisariacie policji. Każdy funkcjonariusz Policji ma bowiem obowiązek przyjąć zawiadomienie bez względu na to do jakiego komisariatu się udasz. Co prawda zasadą jest, że obowiązuje właściwość miejscowa popełnienia przestępstwa, więc daną sprawą zajmie się ta jednostka, na terenie której popełniono przestępstwo. Jeżeli nie wiesz do którego konkretnie komisariatu się udać, skieruj się do najbliższego bowiem zawiadomienie o przestępstwie złożone w jednostce policji, która jest niewłaściwa i tak zostanie przekazane jednostce odpowiedniej, o czym zostaniesz powiadomiony.
Zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa na komisariacie policji można złożyć:
- ustnie do protokołu spisanego przez policjanta dyżurującego na komisariacie lub,
- złożyć w wersji pisemnej.
Biorąc pod uwagę zamieszczone w serwisie skany traktujące o rzetelności pracy policji oraz reportaże telewizyjne, w których wskazuje się, iż poszkodowani są często ignorowani, wyśmiewani i ośmieszani przez policjantów, którzy odradzają składanie zawiadomień argumentując, aby poczekać, aż stalking sam minie, a sprawca się zniechęci, osobiście odradzam składanie ustnych zeznań do protokołu. Ponadto należy pamiętać o uporczywości przestępstwa stalkingu, emocjach jakie wywołuje, co często może prowadzić do tego, iż pokrzywdzony zapomni o połowie zdarzeń, o których powinien wspomnieć, pominie świadka lub też nie dołączy wszystkich wydruków maili czy zdjęć. To normalne, że pod wpływem stresu zdarza się przecież pominąć pewne fakty. Można usłyszeć również, że należy wrócić później np. z komputerem czy innymi dowodami, które są rzekomo niezbędne. Albo, że to w ogóle nie jest przestępstwo. Ja osobiście usłyszałam od policjanta, który przyjechał na kolejną interwencję, kiedy pomalowano mi drzwi czerwoną farbą, że powinnam się umówić i cieszyć się, że facet mnie adoruje. Cóż, jak widać adoracja kobiety jest różnie postrzegana przez płeć przeciwną, ale to już chyba zależy od wychowania, kultury i środowiska z jakiego wywodzi się dany człowiek. Szkoda tylko, że tak prymitywne osoby zasilają szeregi policji w Polsce. Dlatego rekomenduję składanie zawsze pisemnych zawiadomień.
Pisemne zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa można również wysłać do właściwej miejscowo Prokuratury Rejonowej. Ma ono formę pisma procesowego, zgodnie z art. 119 k.p.k., to oznacza, że powinno zawierać:
Oznaczenie organu, do którego jest skierowane, oraz sprawy, której dotyczy (oznaczenie jednostki policji lub prokuratury wraz z adresem).
Wskazanie osoby zawiadamiającej (czyli dane personalne wnoszącego pismo) wraz z adresem korespondencyjnym, można wpisać numer telefonu.
Wskazanie osoby pokrzywdzonej, jeżeli jest inną, niż zawiadamiająca.
Podanie czasu i miejsca popełnienia czynu.
Możliwie dokładniejszy opis zdarzenia (czyli opis sprawy, której dotyczy zawiadomienie, w miarę potrzeby z uzasadnieniem).
Określenie wysokości poniesionej szkody - w przypadku przestępstw przeciwko mieniu.
Podanie ewentualnych świadków.
Informacje o posiadanych dowodach, w szczególności, gdy istnieje ryzyko ich utraty lub zniekształcenia.
Jeśli to możliwe - wskazanie sprawcy przestępstwa lub osoby podejrzewanej o jego popełnienie.
Pismo powinno być opatrzone datą i podpisane przez składającego.
Zalety pisemnego złożenia zawiadomienia:
Napisanie zawiadomienia stanowi Twoją bazę wiedzy o stalkerze, pomoże Ci w przyszłości, kiedy będziesz składał/a zeznania.
Zawsze możesz do niego wrócić, jeśli zapomnisz o pewnych faktach lub będziesz chciał/a napisać uzupełnienie do zawiadomienia i przypomnieć sobie co zostało już opisane i wskazane.
Pisząc masz możliwość spokojnie zastanowić się na faktami dotyczącymi przestępstwa, usystematyzować wiedzę o stalkerze (jeśli ją posiadasz), zebrać takie dane jak: okres, kiedy stalking się zaczął, jak długo trwał, czyli ramy czasowe przestępstwa; jakie jest miejsce lub miejsca przestępstwa; kim jest sprawca lub co o nim wiesz, a co mogłoby pomóc go zidentyfikować; jakie posiadasz dowody – maile, smsy, bilingi, zdjęcia, nagrane rozmowy, jeśli stalker niszczy Twoje mienie, dokumentuj te działania (np. fotograficznie) i gromadź rachunki, by można było prawidłowo ocenić wielkość strat; wydruki wiadomości z Facebooka lub innych portali; czy znasz dane świadków (imię, nazwisko, adres) etc.
Formy wysłania pisma.
Tak przygotowane pismo można wysłać pocztą tradycyjną, elektroniczną (mailem), faksem lub dostarczyć osobiście. W tym ostatnim przypadku warto przygotować dwa egzemplarze, po jednym dla każdej ze stron. Na Twojej kopii pisma powinno znajdować się potwierdzenie jego przyjęcia w danej jednostce, do której skierowałeś zawiadomienie (tj. data i podpis/ pieczątka).
Wniosek o przeprowadzenie czynności / Wniosek dowodowy.
Ponadto, możesz wnioskować o przeprowadzenie czynności w postępowaniu przygotowawczym. Dowody w postępowaniu przygotowawczym przeprowadza się z urzędu lub na wniosek stron (pokrzywdzony, jego pełnomocnik, podejrzany, jego obrońca). Wniosek dowodowy może zostać złożony na każdym etapie postępowania, na piśmie lub ustnie do protokołu z przeprowadzanej czynności procesowej. We wniosku należy podać oznaczenie dowodu oraz okoliczności, które mają być udowodnione. Można także określić sposób przeprowadzenia dowodu. Prowadzący postępowanie może uwzględnić wniosek bądź - w oparciu o przesłanki procesowe - wydać postanowienie o jego oddaleniu. Postanowienie takie jest niezaskarżalne.
Wniosek o ściganie.
W przypadku zawiadomienia o stalkingu, nie zapominaj również o wniosku o ściganie. Stalking jest bowiem przestępstwem prywatnoskargowym (§1 i §2), oznacza to, że ściganie będzie możliwe jedynie na wniosek ofiary. Wyjątek stanowi tzw. typ kwalifikowany stalkingu z art. 190a §3 kodeksu karnego, o czy pisałam powyżej. Wniosek o ściganie możesz złożyć i przesłać od razu w pisemnym zawiadomieniu lub złożyć go do protokołu przesłuchania na komisariacie policji.
!
Pamiętaj jednak, że samo sporządzenie zawiadomienia o przestępstwie uporczywego nękania nie kończy sprawy, jest to w zasadzie dopiero jej początek. Po dostarczeniu pisma najprawdopodobniej zostaniesz wezwany do złożenia zeznań w charakterze świadka.
Opis postępowania karnego i inne informacje o przestępstwie dostępne są w serwisie. Zapraszam!